Help! Tijdens mijn evaluatie leek het alsof ik niks goed kon doen
Hoe pijnlijk is het om tijdens een evaluatiegesprek te moeten vernemen dat je ‘niet goed genoeg’ gepresteerd hebt? Voor een aantal werknemers is dit de keiharde realiteit ondanks alle effort die ze geleverd hebben.
Naar goede gewoonte, zo zou het toch moeten zijn, vinden doorheen het jaar functioneringsgesprekken plaats. Dit zijn gesprekken die in de twee richtingen gevoerd worden, namelijk van werknemer naar werkgever en omgekeerd. Wat vlot/vlot niet voor jou als medewerker en hoe geef je dit aan aan jouw meerdere en langs de andere kant laat de leidinggevende weten wat goed/niet goed gaat en hoe het eventueel anders kan. Uiteraard is dit slechts heel in het kort geschetst, want een functioneringsgesprek is zoveel meer.
Los van de functioneringsgesprekken, vindt ook jaarlijks een evaluatiegesprek plaats. Dit is een éénrichtingsgesprek top down, dus van de leidinggevende naar de medewerker toe. Het is een gebeuren waar sommige naar uitkijken omdat het hopelijk bevestigt wat ze voelen en vermoeden en voor anderen is het zo’n spannend gebeuren dat ze dit gesprek het liefst uit de weg gaan. Niet omdat ze slecht nieuws verwachten, maar wel omwille van de stress dat het hen geeft.
Het functioneringsgesprek
Een functionerings- en evaluatiegesprek is een gestructureerd gesprek tussen een werknemer en zijn of haar leidinggevende om de prestaties, doelen, sterke punten en ontwikkelingsgebieden van de werknemer te bespreken. Het doel is om de voortgang te beoordelen, feedback te geven, doelen voor de toekomst vast te stellen en eventuele problemen of obstakels aan te pakken.
Tijdens een functioneringsgesprek kunnen onderwerpen aan bod komen zoals:
Prestaties: Hoe heeft de werknemer gepresteerd ten opzichte van de gestelde doelen en verwachtingen?
Sterke punten: Wat zijn de sterke punten van de werknemer en hoe kunnen deze verder worden benut?
Ontwikkelingsgebieden: Welke gebieden kan de werknemer verbeteren en welke ondersteuning is hiervoor nodig?
Doelstellingen: Wat zijn de doelen voor de komende periode en hoe kunnen deze worden bereikt?
Feedback: Zowel positieve als constructieve feedback wordt gegeven over het werk van de werknemer.
Carrièreplanning: Indien relevant, kunnen ook de carrièredoelen van de werknemer worden besproken en hoe deze te bereiken.
…
Het is belangrijk dat zowel de werknemer als de leidinggevende open communiceren tijdens het gesprek en dat er ruimte is voor dialoog en het stellen van vragen. Dit bevordert een gezonde werkomgeving en helpt beide partijen om hun doelen te bereiken. Lees hier hoe je een functioneringsgesprek voorbereid.
Het evaluatiegesprek
Het evaluatiegesprek verschilt van het functioneringsgesprek omvat (vaak) een beoordeling van de prestaties van de werknemer gedurende een bepaalde periode, meestal een jaar, en kan resulteren in een formele beoordeling of beoordelingsscore. Dit kan van invloed zijn op zaken als loonsverhogingen, promoties en ontwikkelingsplannen voor de werknemer. Maar evenzeer een reden om een werknemer te laten vertrekken en dat is niet altijd een evident gegeven.
Wat als uit jouw evaluatiegesprek blijkt dat een leidinggevende helemaal niet doorheeft wat je doet op de werkvloer?
We kennen allemaal wel iemand in onze familie of omgeving die reeds te maken gehad heeft met een gesprek waarvan hij/zij/hen bij wijze van spreken achterover viel. Want, zeg nu eerlijk, hoe verschieten moet het zijn indien je beoordeelt wordt op slechts een fractie van de taken die je doet?
Toch overkomt dit jaarlijks een aantal werknemers. Eerst heerst er ongeloof: “Heb ik dit hier goed begrepen? Zijn die niet tevreden? Waarom worden taak X en taak Y niet vermeld? Collega’s zijn nochtans tevreden?” Voor sommigen is het moment waarop ze met een mond vol tanden zitten en geen woord kunnen uitbrengen, anderen druipen neerslachtig af en/of beginnen onbedaarlijk te huilen en nog een deel roert zich: “Verdorie! Ze zullen het eens gaan horen sie, wat ik hier allemaal gedaan heb.”
Feit is dat in de realiteit de beslissing al genomen is en je hier vaak niet veel of zelfs niks kan tegenin brengen.
Wie een leidinggevende of werkgever heeft die openstaat om een gesprek te voeren mag zich gelukkig prijzen. Het gebeurt immers tal van medewerkers dat er gewoon geen weerwoord te bieden valt. Nada. Nul. Noppes.
Wat doet het met een mens?
Wie tijdens een evaluatiegesprek bij manier van spreken ‘afgeslacht’ wordt, want zo voelt het toch, kan zich ongelukkig, verdrietig, boos, niet gewaardeerd, … voelen. Zeker indien andere collega’s de lucht ingeprezen worden. En ook al gun je je collega zijn of haar promotie, toch voelt het onfair aan. Jij, of tenminste jouw taken, werden over het hoofd gezien. Qua mentale slag kan dit tellen. Een punch in the face die niet harder kon aankomen.
Hoe pak je het aan indien je hierover een andere mening hebt?
Het kan erg moeilijk zijn om een slecht evaluatiegesprek te hebben, maar het is belangrijk om constructief en proactief te reageren. Hier zijn een paar stappen die je kunt overwegen:
Neem de tijd om te begrijpen: Neem even de tijd om de feedback te laten bezinken en te begrijpen waarom de evaluatie als slecht werd beschouwd. Probeer objectief te kijken naar de punten die zijn besproken.
Vraag om verduidelijking: Als bepaalde punten niet helemaal duidelijk zijn, vraag dan om verduidelijking. Het is belangrijk om precies te begrijpen welke gebieden verbeterd moeten worden en waarom.
Neem verantwoordelijkheid: Neem verantwoordelijkheid voor je eigen prestaties en erken waar je tekortkomingen liggen. Dit toont volwassenheid en een bereidheid om te groeien.
Maak een plan van aanpak: Stel samen met je leidinggevende een plan op om aan de verbeterpunten te werken. Dit kan inhouden dat je extra training volgt, meer ondersteuning krijgt of je aanpak verandert.
Stel doelen: Formuleer duidelijke en meetbare doelen om je prestaties te verbeteren. Zorg ervoor dat deze doelen realistisch en haalbaar zijn.
Zoek ondersteuning: Als je het gevoel hebt dat je extra hulp nodig hebt om te verbeteren, vraag dan om ondersteuning van je leidinggevende, collega's of HR-afdeling.
Blijf positief: Het is belangrijk om positief te blijven en te geloven in je vermogen om te groeien en te verbeteren. Laat je niet ontmoedigen door een slechte evaluatie, maar zie het als een kans om te leren en te groeien.
Door proactief te reageren op een slechte evaluatie en actief te werken aan verbetering, kun je laten zien dat je gemotiveerd bent en bereid bent om jezelf te ontwikkelen
Wat als het niet meer hoeft?
Soms kan een evaluatie, zeker indien ze onterecht is (euhh jaaahh, bazen kunnen soms ook de bal volledig mis slaan) zodanig hard binnenkomen, dat het voor jou niet meer hoeft om nog langer in dienst te blijven bij een bedrijf dat jouw inzet niet ziet en dus ook niet waardeert.
Drastische beslissingen nemen, wordt ten zeerste afgeraden. In een emotionele bui durft de ratio het al eens laten afweten en het zou jammer zijn mocht je in een emotionele reactie de verkeerde beslissing nemen.
Daarom:
Ben je zeker van je zaak om te vertrekken?
Wat maakt dat je niet (meer) de moeite doet om nog een gesprek te hebben?
Weet je waar je terecht kunt voor ander werk? Wie zelf zijn ontslag geeft kan immers niet gaan stempelen. Tenzij de gevallen zo uitzonderlijk zouden zijn dat ze zeker naar boven kunnen gebracht worden in een gesprek bij bijvoorbeeld een vakbond.
3 tips voor zelfzorg na een negatief evaluatiegesprek
Zelfzorg is essentieel, vooral na een moeilijk evaluatiegesprek. Hier zijn drie tips om voor jezelf te zorgen:
Geef jezelf toestemming om te voelen: Het is normaal om teleurgesteld, gefrustreerd, boos of zelfs verdrietig te zijn na een slecht evaluatiegesprek. Sta jezelf toe om deze emoties te voelen en erover te praten met je partner, vrienden, familie, …
Vermijd zelfkritiek: Het is gemakkelijk om jezelf de schuld te geven of negatieve gedachten te hebben na een slechte evaluatie. Probeer zelfkritiek te vermijden en in plaats daarvan te focussen op positieve stappen die je kunt nemen om te verbeteren of te groeien.
Verwen jezelf: Doe iets wat je fijn vindt en waarvan je geniet; dit om jezelf op te vrolijken. Dit kan een wandeling in de natuur zijn, het kijken van je favoriete film of het lezen van een goed boek, een creatief werkje dat je maakt, een knuffelmoment met je huisdier.
Door goed voor jezelf te zorgen en positief te blijven, kun je sterker uit een moeilijke situatie komen.
Je komt waarschijnlijk niet voor niks op deze pagina terecht… daarom: veel moed en sterkte!
Karine
